Ο Φοίνιξ ήταν το πρώτο και ασημένιο νόμισμα που κυκλοφόρησε στο κράτος της σύγχρονης Ελλάδας. Παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το 1828 υποδιαιρούμενο σε λεπτά, όπου και αποτέλεσε τη βασική νομισματική μονάδα. Καθορίσθηκε από την Δ’ Εθνοσυνέλευση (στο Άργος). Το όνομα του προέρχεται από το μυθικό πουλί Φοίνικα και συμβολίζει την αναγέννηση της Ελλάδας, το σύμβολο που αποτελεί και τον θυρεό της Φιλικής Εταιρείας.
Ήταν βάρους κατά τα σταθμά της εποχής ενός δραμίου και 3/8 αυτού, ενώ αποτελούνταν από εννέα μέρη καθαρού αργύρου και ένα μέρος χαλκού. Κυκλοφόρησε σε υποδιαιρέσεις του ενός, πέντε, δέκα, και είκοσι λεπτών, ενώ πέντε Φοίνικες αντιστοιχούσαν σε μία Αιγίδα . Ο Φοίνιξ αντικατέστησε το Οθωμανικό kuruş με την ισοτιμία 6:1 (έξι Φοίνικες προς ένα kuruş).
Μόνο ένας μικρός αριθμός νομισμάτων κατασκευάστηκε ενώ οι περισσότερες συναλλαγές στην Ελλάδα εξακολουθούσαν να πραγματοποιούνται με ξένα νομίσματα. Λόγω της έλλειψης ακριβών μετάλλων για την κοπή νομισμάτων, η κυβέρνηση δημιούργησε το 1831 τραπεζογραμμάτια αξίας 5, 10, 50 και φοινίκων χωρίς να έχει τα αντίστοιχα κεφάλαια.
Το αποτέλεσμα ήταν να απορριφθεί καθολικά από το κοινό. Το 1832, το νομισματικό σύστημα αναμορφώθηκε και δημιουργήθηκε η δραχμή η οποία και αντικατέστησε το Φοίνικα.
Όμως ο φοίνικας δεν χάθηκε από την Ελληνική νομισματική. Στην σειρά της Ελληνικής Δημοκρατίας το νόμισμα των 5 Δραχμών εκδόσεως 1930 έχει στην πίσω πλευρά το φοίνικα.
Επιπρόσθετα η σειρά νομισμάτων της περιόδου της Δικτατορίας είχαν πάλι στην πίσω πλευρά το φοίνικα με ένα στρατιώτη μπροστά απόλυτα εμπνευσμένα από την ζωή του Φοίνικα που ποτέ δεν πεθαίνει και αναγεννάτε από τις στάχτες του.
Όσο αφόρα για τον Φοίνικα :
Ο Φοίνιξ (από το «φοινός» = πορφυρός, βαθυκόκκινος) είναι ένα μυθολογικό πουλί που ξαναγεννιέται απ’ τις στάχτες του.
Ο Ηρόδοτος αναφέρεται σε αυτό και στη μοναδική του ικανότητα να αναγεννιέται από τις στάχτες του, οι οποίες προέρχονται από την ίδια του τη φωτιά. Όταν ο Φοίνιξ έχει φτάσει σε μία ηλικία και θέλει να ανανεωθεί παραδίδεται στις φλόγες χρησιμοποιώντας ιερά και εξαγνιστικά βότανα όπως το μύρο. Ο Φοίνιξ πεθαίνει και αναγεννιέται μόνος του. Είναι πάντα ένας κάθε φορά και κατέχει εξαιρετικές δυνάμεις εκτός από τη μοναδική του ικανότητα να είναι αθάνατος.
Σύμφωνα με πολλές παραδόσεις έχει εξαιρετική φωνή και όταν τραγουδάει ακόμα και ο Ήλιος σταματάει το άρμα του για να τον απολαύσει. Πολλές παραδόσεις συνδέουν αυτή την ωδή με το τραγούδι που ακούγεται λίγο πριν τυλιχθεί στις ίδιες του τις ιερές φλόγες.
Επίσης: Φοίνικας, γιος του Κάδμου, Βασιλιά των Θηβών και ιδρυτής της Φοινίκης.
Ο Φοίνικας στη μυθολογία
Το πουλί του Φοίνικα τιμούνταν στην αρχαία Ελλάδα και συνδεόταν με την λατρεία του Ήλιου και του Απόλλωνα.Πέρα από την αρχαία Ελλάδα, ο Φοίνικας ήταν ένα πολύ ιερό σύμβολο και για άλλους πολιτισμούς:
- Σύμφωνα με τους Αιγυπτίους ονομάζεται Μπένου (Bennu) και βρίσκονταν στη κορυφή της πυραμίδας που ξεπρόβαλε στη Δημιουργία από τα αρχέγονα ύδατα. O Φοίνιξ συνδέεται με το γιο του Όσιρη και της Ίσιδος, τον Ώρο, που είναι το ιερό βρέφος που παίρνει εκδίκηση για το θάνατο του Πατέρα του.
- Στον Εβραϊκό πολιτισμό είναι το μόνο ζώο που δεν τρώει από το καρπό του δέντρου της γνώσης του καλού και του κακού. Σύμφωνα με αυτή τη παράδοση λοιπόν η Εύα δίνει σε όλα τα ζώα να φάνε και μόνο αυτός αντιστέκεται. Ο Θεός λοιπόν τον τιμάει τον Φοίνικα (εβραϊστί Milcham) και τον κάνει αθάνατο. Έτσι είναι μόνο ένα αρσενικό και δεν αναπαράγεται.
- Στον πρωτοχριστιανισμό, ο Φοίνιξ αναπαριστά τον Ιησού Χριστό, που επίσης πεθαίνει και ανασταίνεται σε τρεις μέρες όπως και ο φοίνιξ αναγεννιέται πλήρως σε τρεις μέρες. Ο συμβολισμός μπορεί να γίνει εμφανής σε πολλούς ναούς της Ελλάδας.
- Ο Φοίνιξ αποτελεί ιερό ζώο του Βισνού, στην Ινδουιστική θρησκεία. Για την ακρίβεια συνδέεται με το Avatar του Βισνού (ένας από τους τρεις μεγάλους θεούς της συγκεκριμένης θρησκείας και κατά αυτούς ο συντηρητής των πάντων), τον δοξασμένο Ράμα (Ραμ) που είναι ο θεός του Ήλιου. Εκεί ονομάζεται Garunda.
- Για τους Κινέζους, βασιλεύει στο Νότο (το στοιχείο του Πυρός). Αιώνιος αγαπημένος του θεωρείται ο Ιερός Δράκος. Στη κινέζικη πρακτική Feng Shui θεωρείται πανίσχυρη γητεία για καλή ερωτική ζωή να έχουν αυτά τα δύο ιερά ζώα ρομαντική στιγμή.
- Ο Φοίνιξ σε διάφορες μορφές εμφανίζεται και στους Πέρσες, στους Νοτιοαφρικανούς, ακόμα και τους αρχαίους πολιτισμούς της κεντρικής και νότιας Αμερικής.
Ο Φοίνικας ως σύμβολο
Ο Φοίνικας είναι ένα πανίσχυρο σύμβολο που αφομοιώνει τη δύναμη του ανθρώπου να αναγεννιέται από τις δυσκολίες του και να γίνεται ακόμα πιο δυνατός. Ο Ιερός Φοίνιξ δε πρέπει να μπερδεύεται με ένα δαίμονα με παρόμοιο όνομα που βρίσκεται στο κλειδί του Σολομώντα. Αυτός αντιστοιχεί στη Σελήνη, ενώ ο Ιερός Φοίνιξ είναι αναμφισβήτητα ένα πλάσμα της Φωτιάς και του Ήλιου.
Στην αλχημεία και τον αποκρυφισμό είναι ένα ισχυρό σύμβολο του στοιχείου του Πυρός και χρησιμοποιείται εκτενώς.
ΠΗΓΗ : www.wikipedia.org , http://forum.greek-coins.gr , προσωπική συλλογή Κασταμονίτη ,http://argolikivivliothiki.gr